Stethoscoop op wit verpleegkundig uniform met marineblauwe epauletten in moderne zorginstelling

Welk niveau is verpleegkundige?

03 november 2025
Deel op:

Verpleegkundigen werken op verschillende opleidingsniveaus in Nederland: MBO niveau 4 (Verzorgende IG), HBO niveau 6 (verpleegkundige) en WO niveau 7 (master). Elke niveau heeft eigen competenties en verantwoordelijkheden. Verzorgende IG richt zich op basiszorg en medicijnverstrekking, HBO-verpleegkundigen voeren complexe verpleegkundige handelingen uit, terwijl masters vaak leidinggevende of specialistische rollen vervullen.

Wat zijn de verschillende opleidingsniveaus voor verpleegkundigen?

In Nederland bestaan drie hoofdniveaus voor verpleegkundige beroepen: MBO niveau 4 voor Verzorgende IG, HBO niveau 6 voor verpleegkundigen en WO niveau 7 voor gespecialiseerde verpleegkundigen. Deze structuur zorgt voor duidelijke competentieverdeling binnen de zorgketen.

MBO niveau 4 – Verzorgende IG (Individuele Gezondheidszorg) vormt de basis van de verpleegkundige zorgverlening. Je biedt persoonlijke zorg en verpleegkundige ondersteuning aan cliënten die hulp nodig hebben bij dagelijkse handelingen. Dit omvat medicijnverstrekking onder toezicht, wondverzorging en het ondersteunen van mensen om zo zelfstandig mogelijk te blijven.

HBO niveau 6 – Verpleegkundige heeft meer complexe verantwoordelijkheden. Je voert zelfstandig verpleegtechnische handelingen uit, zoals het inbrengen van infusen, bloedafname en het aanbrengen van verbanden. Ook monitor je de gezondheidstoestand van patiënten en werk je nauw samen met artsen en specialisten.

WO niveau 7 – Master Verpleegkunde richt zich op specialisatie en leiderschap. Deze professionals nemen vaak leidinggevende posities in, ontwikkelen zorgprotocollen of specialiseren zich in specifieke zorggebieden zoals intensive care of oncologie.

Wat is het verschil tussen een mbo en hbo verpleegkundige?

Het belangrijkste verschil ligt in de complexiteit van taken en de mate van zelfstandigheid. MBO-opgeleide Verzorgende IG werkt onder begeleiding, terwijl HBO-verpleegkundigen zelfstandig complexe verpleegkundige beslissingen nemen en behandelplannen opstellen.

Opleidingsduur en inhoud verschillen aanzienlijk. De MBO-opleiding duurt 3-4 jaar en focust op praktische zorgvaardigheden. De HBO-opleiding duurt 4 jaar en bevat meer theoretische kennis over pathologie, farmacologie en evidence-based verpleegkunde.

Werkzaamheden van Verzorgende IG:

  • Helpen bij persoonlijke verzorging zoals wassen en aankleden
  • Ondersteunen bij eten en drinken
  • Medicatie toedienen onder toezicht
  • Basale wondverzorging
  • Emotionele ondersteuning bieden

Werkzaamheden van HBO-verpleegkundige:

  • Zelfstandig verpleegtechnische handelingen uitvoeren
  • Verpleegplannen opstellen en evalueren
  • Complexe medicatie beheren
  • Coördinatie binnen het zorgteam
  • Patiënteneducatie en voorlichting

De doorgroeimogelijkheden zijn ook verschillend. Verzorgende IG kan doorstromen naar HBO-verpleegkunde, terwijl HBO-verpleegkundigen kunnen specialiseren of doorgroeien naar leidinggevende functies.

Welke competenties heb je nodig op elk verpleegkundig niveau?

Elke niveau vereist specifieke vaardigheden die opbouwen van basiszorg naar complexe verpleegkundige interventies. De competenties worden breder en dieper naarmate het opleidingsniveau stijgt, met meer focus op zelfstandigheid en besluitvorming.

Competenties Verzorgende IG (MBO niveau 4):

  • Basisvaardigheden in persoonlijke verzorging
  • Medicijnverstrekking onder supervisie
  • Observatie van vitale functies
  • Communicatievaardigheden met cliënten en familie
  • Werken volgens vastgestelde protocollen
  • Hygiëne en infectiepreventie

Competenties HBO-verpleegkundige (niveau 6):

  • Klinisch redeneren en verpleegdiagnoses stellen
  • Zelfstandig medicatiebeheer
  • Complexe verpleegtechnische handelingen
  • Interdisciplinaire samenwerking coördineren
  • Patiënteneducatie en counseling
  • Evidence-based verpleegkunde toepassen

Competenties Master Verpleegkunde (WO niveau 7):

  • Leidinggevende en managementvaardigheden
  • Wetenschappelijk onderzoek uitvoeren
  • Beleidsvorming en kwaliteitsverbetering
  • Gespecialiseerde klinische expertise
  • Consultancy en advisering

Sociale vaardigheden zoals empathie, communicatie en teamwerk zijn op alle niveaus belangrijk, maar worden op hogere niveaus gecombineerd met meer analytische en leidinggevende competenties.

Hoe kun je doorgroeien naar een hoger verpleegkundig niveau?

Doorgroei in de verpleegkunde gebeurt via vervolgopleidingen en werkervaring. Van MBO naar HBO kun je vaak doorstromen, terwijl HBO-verpleegkundigen kunnen kiezen voor specialisaties of een master. Praktijkervaring en bijscholing zijn daarbij belangrijk.

Van MBO naar HBO: Als Verzorgende IG kun je doorstromen naar HBO-verpleegkunde. Veel hogescholen bieden verkorte trajecten aan voor MBO-gediplomeerden met werkervaring. Je krijgt vaak vrijstellingen voor praktijkgerichte vakken.

Specialisatiemogelijkheden na MBO: Je kunt je verder ontwikkelen via specialistische opleidingen zoals Gespecialiseerd Verzorgende Gerontopsychiatrie (GVGP) of Eerst Verantwoordelijk Verzorgende (EVV). Deze opleidingen duren 6-10 maanden en geven je meer verantwoordelijkheden binnen je huidige niveau.

HBO naar WO: Met een HBO-diploma kun je een master Verpleegkunde volgen. Dit opent deuren naar specialistische rollen zoals verpleegkundig specialist, onderzoek of management.

Praktische tips voor carrièreplanning:

  • Verzamel breed werkervaring in verschillende zorggebieden
  • Volg regelmatig bijscholingen en cursussen
  • Blijf je ontwikkelen met de opleidingen van SVOZ
  • Netwerk binnen je vakgebied
  • Overweeg flexibel werken via platforms om ervaring op te doen

Werkgevers waarderen medewerkers die investeren in hun ontwikkeling. Door je competenties uit te breiden, vergroot je niet alleen je carrièrekansen, maar draag je ook bij aan betere zorgkwaliteit.

De zorg biedt volop mogelijkheden voor persoonlijke en professionele groei. Bij Aethon begrijpen we dat elke zorgprofessional unieke ambities heeft. Of je nu als verzorgende IG wilt doorgroeien naar HBO-niveau, of als verpleegkundige een specialisatie zoekt – wij helpen je de juiste stappen te zetten. Werken in de zorg betekent voldoening, zingeving en een waardevolle bijdrage leveren aan een maatschappij waarin iedereen zich gezien, gehoord en geholpen voelt.

Deel:
Deel op: