Dit werk vormt de basis van ons democratische verkiezingsproces en vereist precisie, integriteit en strikte geheimhouding.
Als stemmenteller begin je met werken zodra het stembureau om 21:00 uur sluit. Je hoofdtaak is het nauwkeurig tellen van alle uitgebrachte stemmen samen met je collega-stembureauleden. Dit gebeurt altijd in teamverband om fouten te voorkomen en transparantie te waarborgen.
Het telproces start met het controleren van alle stembiljetten. Je sorteert geldige van ongeldige stemmen en telt hoeveel mensen er daadwerkelijk hebben gestemd. Onduidelijke stembiljetten bespreek je met de voorzitter van het stembureau om te bepalen of deze geldig zijn.
Na het tellen registreer je alle resultaten zorgvuldig in het proces-verbaal. Dit officiële document bevat alle stemcijfers per kandidaat of partij. Je controleert of alle getallen kloppen en of het totaal aantal getelde stemmen overeenkomt met het aantal uitgegeven stembiljetten.
Het werk eindigt pas als het proces-verbaal volledig is ingevuld en ondertekend. Afhankelijk van de drukte en het type verkiezing kan dit proces enkele uren duren. Sommige stembureauleden blijven tot diep in de nacht bezig om alle stemmen correct te verwerken.
Je wordt stemmenteller door je aan te melden bij jouw gemeente. De meeste gemeenten hebben een databank met vrijwilligers die zij oproepen voor verkiezingen. Je kunt je meestal online inschrijven via de gemeentelijke website of door contact op te nemen met de afdeling burgerzaken.
De vereisten zijn relatief eenvoudig: je moet minimaal 18 jaar oud zijn en de Nederlandse nationaliteit hebben. Je hoeft geen specifieke opleiding te volgen, maar wel beschikbaar te zijn op verkiezingsdag vanaf vroeg in de ochtend tot laat in de avond.
Bepaalde functies zijn onverenigbaar met het werk als stemmenteller. Politici, kandidaten bij de verkiezingen en hun naaste familieleden kunnen geen stembureaulid worden. Ook sommige ambtenaren hebben beperkingen, afhankelijk van hun functie.
Voor elke verkiezing organiseert de gemeente een training voor alle stembureauleden. Hier leer je de procedures, krijg je uitleg over het tellen van stemmen en oefen je met moeilijke situaties. Deze training is verplicht en vindt meestal plaats in de weken voor de verkiezingen.
De vergoeding voor stemmentellers verschilt per gemeente, maar ligt meestal tussen de €200 en €350 voor een volledige verkiezingsdag. Deze vergoeding is bedoeld om je tijd en inzet te compenseren, niet als volledig salaris.
Voorzitters van stembureaus ontvangen vaak een hogere vergoeding omdat zij meer verantwoordelijkheden hebben. Zij verdienen meestal €50 tot €100 extra bovenop de standaardvergoeding voor stembureauleden.
De uitbetaling gebeurt meestal binnen enkele weken na de verkiezingen. Je ontvangt het bedrag via een bankoverschrijving op het rekeningnummer dat je bij aanmelding hebt opgegeven. Sommige gemeenten verstrekken ook een kleine onkostenvergoeding voor reiskosten.
Fiscaal wordt de vergoeding voor stemmentellers vaak gezien als vrijwilligersvergoeding. Dit betekent dat je er meestal geen belasting over hoeft te betalen, maar het is verstandig om dit te controleren met je gemeente of belastingadviseur.
Je grootste verantwoordelijkheid is het waarborgen van de integriteit van het verkiezingsproces. Dit betekent dat je nauwkeurig moet werken, alle procedures moet volgen en ervoor moet zorgen dat elke stem correct wordt geteld.
Geheimhouding is een absolute vereiste. Je mag nooit vertellen hoe individuele kiezers hebben gestemd of tussentijdse tellingen delen voordat de officiële uitslag bekend is. Deze geheimhoudingsplicht geldt ook na afloop van de verkiezingen.
Bij onduidelijke stembiljetten draag je bij aan de besluitvorming over geldigheid. Je bespreekt twijfelgevallen met andere stembureauleden en de voorzitter om tot een eerlijke beoordeling te komen. Deze beslissingen kunnen invloed hebben op de uitslag.
Je bent ook verantwoordelijk voor het correct invullen van het proces-verbaal. Fouten hierin kunnen leiden tot vertragingen in de uitslag of zelfs juridische procedures. Daarom controleer je alle cijfers meerdere keren voordat je het document ondertekent.
Stemmenteller worden bij gemeenten kan via verschillende wegen. Je kunt je aanmelden via de website van je lokale gemeente, waar vacatures voor verkiezingspersoneel worden geplaatst.
