Als Verzorgende IG verbeter je je communicatievaardigheden door actief te oefenen met empathisch luisteren, duidelijke taal te gebruiken en regelmatig feedback te vragen aan collega’s en cliënten. Focus op het begrijpen van non-verbale signalen, stel open vragen en neem de tijd voor gesprekken. Goede communicatie ontstaat door bewuste aandacht voor zowel wat je zegt als hoe je luistert.
Communicatievaardigheden vormen het hart van je werk als Verzorgende IG omdat je dagelijks contact hebt met kwetsbare cliënten, hun familie en collega’s. Goede communicatie bepaalt de kwaliteit van je zorgverlening en zorgt voor vertrouwen tussen jou en je cliënten.
Je bouwt sterke relaties op door goed te luisteren naar wat cliënten echt nodig hebben. Wanneer een oudere bewoner vertelt over pijn, maar eigenlijk vooral eenzaam is, herken je dit door aandachtig te luisteren. Dit helpt je om de juiste zorg te bieden en maakt je werk veel betekenisvoller.
Effectieve communicatie voorkomt misverstanden met collega’s tijdens overdrachten. Als je duidelijk doorgeeft dat mevrouw Jansen ’s nachts onrustig was en waarom, kan de volgende dienst hier rekening mee houden. Dit draagt direct bij aan continuïteit in de zorg.
Ook met familie communiceer je regelmatig over de toestand van hun dierbare. Door helder uit te leggen wat je observeert en welke zorg je biedt, stel je hen gerust en betrek je hen bij het zorgproces.
Empathisch luisteren begin je door volledig aanwezig te zijn bij je cliënt. Leg je telefoon weg, ga op ooghoogte zitten en geef je volledige aandacht. Actief luisteren betekent dat je niet alleen hoort wat iemand zegt, maar ook begrijpt wat er achter de woorden zit.
Let op non-verbale signalen zoals lichaamshouding, gezichtsuitdrukkingen en toon van stem. Een cliënt die zegt “het gaat wel” maar wegkijkt en gespannen schouders heeft, geeft eigenlijk aan dat het niet goed gaat. Door dit te herkennen, kun je doorvragen met zinnen als “Ik zie dat je je zorgen maakt, wil je erover praten?”
Stel open vragen die beginnen met “hoe”, “wat” of “waarom” in plaats van ja/nee vragen. Vraag bijvoorbeeld “Hoe voelt de pijn?” in plaats van “Doet het pijn?”. Dit geeft cliënten ruimte om hun verhaal te vertellen.
Bevestig wat je hoort door samen te vatten: “Als ik het goed begrijp, voel je je vooral ’s avonds angstig omdat…” Dit laat zien dat je echt luistert en geeft de cliënt de kans om je te corrigeren als je iets verkeerd begrijpt.
Oefen met het herkennen van emoties. Wanneer een cliënt boos lijkt, kan daarachter angst of verdriet zitten. Door te zeggen “Ik merk dat je gefrustreerd bent, dat begrijp ik” erken je hun gevoel zonder het weg te wuiven.
Moeilijke gesprekken voer je het beste door vooraf na te denken over wat je wilt zeggen en een rustige, veilige omgeving te kiezen. Begin altijd met empathie en erken de emoties van de ander voordat je je punt maakt.
Bereid je voor door de feiten op een rijtje te zetten. Als je bijvoorbeeld met een familie moet praten over achteruitgang van hun vader, verzamel dan concrete voorbeelden van wat je hebt geobserveerd. Dit helpt je om helder en eerlijk te communiceren zonder onnodige ongerustheid te veroorzaken.
Gebruik “ik”-zinnen in plaats van “jij”-zinnen om defensiviteit te voorkomen. Zeg “Ik maak me zorgen over…” in plaats van “Jij doet altijd…”. Dit maakt het gesprek minder confronterend.
Wanneer iemand boos of verdrietig reageert, blijf dan kalm en geef ruimte voor hun emoties. Zeg iets als “Ik begrijp dat dit moeilijk voor je is” en wacht even voordat je verdergaat. Probeer niet meteen oplossingen aan te dragen.
Focus op het vinden van oplossingen samen. Vraag “Wat denk je dat zou helpen?” of “Hoe kunnen we dit samen aanpakken?”. Dit geeft de ander het gevoel dat ze betrokken zijn bij de oplossing in plaats van dat er iets over hen wordt beslist.
Bij het overbrengen van slecht nieuws, doe dit stap voor stap. Begin met een waarschuwing zoals “Ik heb moeilijk nieuws” zodat de ander zich kan voorbereiden. Gebruik duidelijke, eenvoudige taal en controleer regelmatig of je begrepen wordt.
Effectieve communicatie met collega’s begint bij heldere, professionele overdrachten waar je relevante informatie deelt zonder onnodige details. Gebruik een vaste structuur en focus op wat belangrijk is voor de continuïteit van zorg.
Tijdens overdrachten gebruik je het SBAR-model: Situatie, Background, Assessment en Recommendation. Bijvoorbeeld: “Meneer Bakker (situatie) heeft diabetes en kreeg gisteren nieuwe medicatie (background). Zijn bloedsuiker was vanmorgen hoog (assessment). Ik adviseer extra controle vanavond (recommendation).”
In multidisciplinaire overleggen luister je eerst goed naar andere disciplines voordat je je eigen observaties deelt. Als fysiotherapeut, arts en jij verschillende dingen opmerken bij dezelfde cliënt, kunnen jullie samen een completer beeld vormen.
Geef feedback op een constructieve manier door specifiek te zijn over gedrag in plaats van persoonlijkheid. Zeg “Tijdens de overdracht miste ik informatie over mevrouw Peters’ nachtrust” in plaats van “Je vergeet altijd belangrijke dingen”.
Wanneer je feedback ontvangt, luister je open en stel je vragen om te begrijpen wat je kunt verbeteren. Zie feedback als een kans om te groeien in plaats van als kritiek op jou als persoon.
Wees assertief door duidelijk je grenzen aan te geven wanneer nodig. Als je overbelast bent, zeg dan “Ik kan deze extra taak er vandaag niet bij hebben, kunnen we kijken naar een alternatief?” Dit voorkomt burnout en zorgt voor eerlijke werkverdeling.
Gebruik moderne communicatiemiddelen zoals het flexwerkplatform van Aelio om effectief contact te houden met verschillende teams en opdrachten. Dit helpt je om professionele relaties op te bouwen, ook wanneer je op verschillende locaties werkt.
Goede communicatievaardigheden maken je niet alleen een betere Verzorgende IG, maar ook een waardevolle teamspeler. Door bewust te oefenen met deze technieken, vergroot je je impact op het welzijn van cliënten en je eigen werkplezier. Blijf je ontwikkelen met de opleidingen van SVOZ om je communicatievaardigheden verder te versterken.
Werken in de zorg betekent voldoening, zingeving en een waardevolle bijdrage leveren aan een maatschappij waarin iedereen zich gezien, gehoord en geholpen voelt. Als je op zoek bent naar uitdagende kansen in de zorg, bekijk dan de vacatures bij Aethon. We ondersteunen zorgprofessionals zoals jij om het beste uit jezelf en je carrière te halen.
